In menige woning hangt of staat de glasplaat, zoals ik het beeldscherm van een tv noem, centraal. Niemand had kunnen vermoeden, ja zelfs verwachten, toen op 2 oktober 1951 de eerste tv uitzending plaatsvond, dat ruim 70 jaar later ‘de glasplaat’ zo’n dominante rol zou innemen in onze woning. Heb  soms het idee, dat de volgende stap zal zijn, dat men eerst de tv plaatst en daar een huis omheen gaat bouwen. Of onze ogen worden slechter of de drive van groot naar groter speelt daarbij een rol. Zeg het maar als “beeldbuiskluizenaar”.  De glasplaat gaat soms ten koste van de huiselijke gezelligheid.

Ik herinner mij nog, uit mijn jeugdjaren, dat bij ons in de buurt slechts bij één woning een antenne op het dak stond. Je kunt nu stellen, dat het beeld, dat toen werd gegeven, de tijd ver vooruit was. Na enige tijd,  ik blog dan over de periode eind vijftiger jaren tot medio jaren ’60, waren steeds meer daken van woningen voorzien van een antenne op het dak. Ik weet het, de laatste jaren hebben de zonnecollectoren de plaats van die masten overgenomen. Inderdaad tot de tijd voor deze glasplaten op de daken, waren de daken niet meer voorzien van masten of van antennes.

Even terug naar de periode  eind ’50 – medio ’60. Wanneer het bekend werd, dat Dappere Dodo, of Pipo weer op de televisie kwam en de jeugdigen konden zwaaien naar omroepster Hannie Lips (1924 – 2012), beter bekend als Tante Hannie, dan keek je daar als kind naar uit. Tante Hannie was de eerste omroepster die een kinderprogramma aankondigde. Op andere dagen had je geen directe binding met het straatvriendje, die thuis een televisie had. Op die betreffende uitzenddagen van Dappere Dodo en Pipo, was het ten huize van de familie X. een drukte van belang en gedroeg de lokale straatjeugd zich als het beste vriendje van de zoon des huizes. Dat je een uitzending van Dappere Dodo of Pipo zou moeten missen, vond je rampzalig.

Dat waren nog eens tijden, waarop ik u  nu ruim 60 jaar geleden, met plezier, aan terugdenk. Er was enige, weet niet eens of dat woord toen al bestond, saamhorigheid. Ja, er was saamhorigheid, omdat het ons als buurtjongeren uitkwam. Als ik nu aan mijn kinderen vertel, dat er slechts twee zenders waren en dat de kleuren tv nog niet was uitgevonden, dan word ik onbegrijpelijk aangekeken. Het verschil is duidelijk te verklaren. De periode die ik als bovenstaand aanhaal, is met geen mogelijkheid te vergelijken met de tijd van nu. De maatschappij ontwikkelt zich steeds meer. Stilstaan staat voor achteruitgang, dat wil niemand.

Televisie was toen in opkomst en het speelterrein van de straatjeugd lag op de straat. Nu hangen de jeugdigen voor de glasplaat thuis en is dat hun ‘speelterrein’. De opkomst van de verkeersdrukte in het algemeen heeft het speelterrein van de jeugd, ja zelfs bijna, moedwillig doen verplaatsen naar elders. Dat krijg je dan als de tv stations, om het algemeen te zien, door hebben, dat je op deze manier de jeugd aan je glasplaat kunt binden, dan laat geen enkele zender die mogelijkheid liggen.

De strijd om de kijkcijfers speelt inmiddels al jaren een grote rol om het huiskamer publiek voor de glasplaat te krijgen. Moet je deze ontwikkeling dan niet zien als semi gevaarlijk of valt dat allemaal onder het etiket van de ontwikkelingen van deze tijd?  Ik weet het niet, maar wat ik wel duidelijk heb, is dat de kijkbuis steeds vaker de functie heeft van dwangbuis. Nogmaals de tijd van weleer, zoals ik reeds blogde, komt niet meer terug, maar, ik begeef mij op gevaarlijk terrein,  door iets meer afstand te nemen van de glasplaat.

Ik kom het nog te vaak tegen, maar wie ben ik, als je ergens op bezoek komt, dat de glasplaat, ook tijdens het bezoek, nog duidelijk actief is. Mijn vraag die ik dan zou willen stellen: “hallo, je hebt bezoek”. Regelmatig heb ik de neiging gehad om mijn biezen te pakken en weer te vertrekken. “Gelukkig” kun je met de laatste technische mogelijkheden het beeld ook even stop zetten. Het zal aan mij liggen, maar al snel heb ik dan het gevoel, dat men zit te wachten, tot je ophoepelt, zodat het beeld weer kan worden geactiveerd.

Zal het aan mijn leeftijd, begin ’70, liggen ,dat ik, sorry voor de uitdrukking, het te zwart/wit zie, terwijl de beelden in kleur zijn? Woordspeling, laat maar. Ik denk inderdaad, dat ik het te zwart/wit zie en ben blijven hangen in de tijd, dat tv iets nieuws was.

Daarom luister ik de laatste tijd steeds vaker via de glasplaat naar de diverse radiozenders. Als ik het aanbod van programma’s zie, heb ik het al gezien. Televisiekijken was ooit gezellig, helaas is die tijd voorbij.