Ben Cramer zingt: “hij was maar een clown”. Toen ik enige tijd geleden deze bijna evergreen op de radio  hoorde, deed mij de tekst iets. In de periode toen ik nog actief was als freelance journalist / fotoraaf, leerde ik in het midden van ons land, een straatartiest kennen. Naast zijn activiteiten als straatartiest, waarbij hij typetjes het levenslicht gaf, was hij clown. Nu jaren later, realiseerde ik mij, mede doordat ik het lied van Ben Cramer weer hoorde, dat hij ook naast de clowneske uitstraling ook menselijke kanten had. Hij was meer dan een clown.

Vaag herinner ik mij de eerste kennismaking met hem begin jaren negentig. In een buitenwijk van een grote stad, kwam ik bij hem op bezoek voor een fotosessie. De clown wilde een aantal zwart/wit foto’s. Bij die eerste kennismaking werd het mij duidelijk, dat ik met een podiumdier te maken had. Zijn drive om op een bepaalde manier op de foto te willen en het bepalen van zijn houding, maakte hij het mij niet gemakkelijk.  Kritisch tot in details, hoe dubbel mag dat zijn, en steeds weer aanwijzingen geven hoe hij het beeld wel en niet vastgelegd wilde hebben. Groot nadeel was, dat de camera niet digitaal was, maar analoog. Met andere woorden er kon per direct niets worden teruggekeken.

De jaren nadien hebben wij elkaar regelmatig ontmoet. Vreemd, ja waarom eigenlijk vreemd, er was wederzijds respect. Mijn vrouw en beide kinderen waren gesteld op die ‘ vreemde vogel ‘ met die humorvolle-  en originele plannen.  Het kon ook allemaal en het ging ook meestal goed. Soms mislukte zijn plannetje, maar toch boekte hij succes.

In de loop der jaren en dan denk ik van begin jaren negentig tot 1995-96 is er een zeer hechte vriendschap ontstaan. De clown is in die jaren regelmatig bij ons in Glanerbrug op bezoek geweest. Hij logeerde bij ons, sliep, op zijn verzoek, in de schuur en  was enkele jaren onderdeel van het programma tijdens de braderie Glanerbrug Grenzeloos. Diverse acts van het straatartiest zijn, was hem eigen. Zelfs vuurspuwen was één van zijn favoriete acts. Tijdens een optreden op de Zeedijk in Amsterdam ging het fout en sloegen de vlammen de verkeerde kant op. Toen hij was hersteld en mij vroeg voor een nieuwe naam voor zijn vuurspuwen, adviseerde ik het programma ”in verband met” te gaan noemen.

Vreemd dat er tegen zo’n persoonlijkheid, als clown, anders wordt aangekeken. Het  leventje van die clown was niet in alle rust voorbij gegaan. Jaren was de straat zijn huis en slechts een kartonnen doos zijn bedekking tegen regen, sneeuw en wind. En toch…bleef hij clown en toch probeerde hij iedereen in zijn nabijheid de positieve kanten van het leven te laten ontdekken. Zo vierde hij nooit zijn verjaardag, maar koos die dag uit om zijn feest te vieren in een tehuis voor geestelijk gehandicapten. Zijn leus: “Als je geeft, krijg je meer” gaf hij invulling. Hij voelde zich verbonden met de minder bedeelden. Door een dergelijk eigenschap ben ik de clown ook als mens gaan waarderen.

Zo herinner ik mij, nu ik zit te bloggen, een situatie ergens begin jaren negentig op de hoek van de Raadhuisstraat en Achter het Hofje centrum Enschede. Het weekblad waar ik als freelancer aan was verbonden, daarvan kreeg ik opdracht om een interview  te doen met als onderwerp het zingen van kerstliederen door het Leger des Heils. Het was die avond koud. Op de locatie stonden, ondanks de winterkoude, een aantal personen te luisteren naar de kerstliederen. Op de ‘ harde schijf ’ van mijn grijze massa, zie ik in de menigte een clown staan, met de wetenschap van zijn leven, “Stille Nacht, Heilige Nacht”, zingen. Dat beeld ontroerde mij en ik ben even gestopt met zingen, want tranen drogen en zingen, is een vreemde combinatie.

Het contact met de clown vervaagde na enige tijd. Binnen ons gezin dook soms de vraag op hoe zal het met hem gaan. Het midden van het land was, zoals hoorde ik, verruild voor de  locatie West Friesland. De clown was zo’n unieke persoonlijkheid, dat zelfs de VPRO in het programma Showroom hem een bezoek bracht.

In september 2020 ontdekte ik, dat onze clown de mogelijkheden van Facebook had ontdekt. Ik kende de datum van zijn verjaardag en stuurde op facebook in een persoonlijk bericht op zijn feestdag hem een felicitatie. Het laatste contact tussen ons was ruim 25 jaar geleden. Ach geen bericht is goed bericht.

Medio februari 2021, terwijl ik zat te bloggen in mijn werkkamer, verstoorde de telefoon de stilte. Ik nam op en per direct herkende ik die specifieke stem. Met een: “en jij dacht dat ik jullie was vergeten”, introduceerde hij zich na al die jaren. Dag clown, welkom terug in ons bereik. Hebben je gemist.