De Nederlandse taal is doorspekt met ambiguïteiten. Ja ja, ga daar maar eens aanstaan. Een ambiguïteit of dubbelzinnigheid betreft de mogelijkheid om aan een tekst  of een woord uiteenlopende betekenissen toe te kennen. Ambiguïteit staat voor dubbelzinnige taal- of woord constructie.

Zo is mijn lievelingswoord in de reeks van dubbelzinnigheden het woord non-actief. In het algemeen wordt met dit woord bedoeld, géén actie, maar er staat, dat de non wél actief is.

De meeste taalkundige dubbelzinnigheden komen voor in de teksten van onze dag- en weekbladen. Soms begrijp ik niet hoe een journalist een dergelijke kopregel kan bedenken. Schijnbaar is er tijdens het schrijven van de zin niet nagedacht over de gevolgen, die het zou kunnen hebben voor de betrokkenen.

Zo is mij een situatie bekend, dat een lokale ondernemer die rollen stof verkocht om er jurken van te naaien haar artelier wilde uitbreiden. Zo had zij bedacht, dat het mogelijk moet zijn om voor mannen een cursus kleding herstellen te starten. Zij zag hierin voor mannen, die gescheiden waren, een gat in de markt om bijvoorbeeld een knoop aan de kleding te kunnen bevestigen. De journalist gaf zij opdracht om een pakkende tekst te schrijven, die gelezen moest worden. Als zo’n journalist dan boven het artikel de kopregel plaatst: “naailes voor mannen” is het begrijpelijk, dat de tekst goed werd gelezen, alleen werd de lezer van de tekst op onjuiste gedachten gebracht.

Wij kunnen zo wel doorgaan. Het zal een onderdeel van mijn creatief denken zijn. Zo staat op mijn bureau een niettang, met daarop de tekst: “niet goed”.  Menigeen zal deze niettang niet gebruiken. Toch weet ik dat de tang goed niet.  Ik vind, dat het verschil tussen een naaimachine en een niettang kan worden uitgelegd met de woorden: “een naaimachine naait en een niettang niet”

De mensen van Justitie Almelo waren enige tijd geleden  blij, dat de het Huis van Bewaring “de Karelskamp” openbleef en niet zou worden gesloten. Toen ik de tekst las, heb een goede kennis binnen team Almelo gebeld en gezegd: “je meent toch niet, dat je blij bent, dat het Huis van Bewaring openblijft”. De clou van het geheel is natuurlijk, dat ervan sluiting van de inrichting sprake was en dat de locatie aan de Bornsestraat zou verdwijnen. Die sluiting ging niet door.  Vreemde gewaarwording, dat je  leest en natuurlijk tegen beter weten in weet, dat er iets anders wordt bedoeld, dan de media publiceert. Een Huis van Bewaring dat openblijft geeft vreemde gevoelens. Het woord bewaren daalt zo in waarde.

Ook de landelijke media kan er iets van. Lang geleden las ik een kopregel die mij bijna hoofdpijn deed bezorgen. In een ver land, waar het sekstoerisme helaas een geliefde bron van inkomsten is, werd een deelnemer aan die ongewenste activiteit gearresteerd en veroordeeld. Nu heb ik, gevoelsmatig, met dergelijke personen geen medelijden. Het berechten en een zware straf uitspreken heeft bij mij duidelijk een voorkeur. Maar om dan de straf die ’s lands grootste ochtendkrant muteert op te leggen: “Sextoerist hangt 8 jaar boven het hoofd” gaat mij persoonlijk te ver. Het lijkt mij bovendien erg moeilijk een passend hoofd te vinden om daar  8 jaar boven te kunnen hangen.

Men zegt wel eens het is de toon die de muziek maakt, maar dat geldt ook voor de schrijvende pers.

Hoe schrijf je en hoe plaats je een duidelijke tekst, die de lading dekt. Nu ik dit schrijf, schiet mij te binnen, dat je over het laatste onderwerp ook weer niet kunt schrijven, dat “ het de lading dekt ”.  Ach, het is hoe je er tegenaan kijkt, laten wij dat maar bloggen.

Schrijven is blijven. Los van het gegeven, dat het rijmt, is het een heerlijke bezigheid om te spelen met de woorden, die de taal ons gunt. Het is hoe je met onze taal omgaat en de mogelijkheden ziet om het ook anders te zien.  Je moet het zien.

Spelen met taal is telkens een uitdaging. De drive hierbij is om creatief om te gaan met de tekst en er een eigen draai aan te geven. Zo vertelde Wim Kan ooit in een conference over de media: : “een goede pers, daar moet je over kunnen lopen”.

In de tekst  van deze blog wordt wederom bewezen, dat een buitenlander moeite zal hebben met de Nederlandse taal. De diverse mogelijkheden op het gebied van zien van een andere betekenis maakt het zeker voor een outsider niet gemakkelijk. Wat maakt het ook uit, het is onze taal en daar moeten wij zuinig op zijn. Het is hoe je ermee om jumpt (ik bedoel springt).

.