Het is een aantal jaren geleden, dat ik aanbelde bij een woning ergens in een buitenwijk van een grote gemeente in Twente. Gewapend met mijn incassomap onder de arm, wachtte ik op het gegeven, ‘wat de deuropening produceerde’. Na enige tijd werd de deur voorzichtig geopend en zag ik een aardige mevrouw op leeftijd. Zij keek mij aan en zei: “oh ik zie het al. Kom maar binnen, want mijn geheugen is regelmatig op de loop ”. Toen ik die reactie tot mij door liet dringen, realiseerde ik mij, dat het bezoek geen normaal incassobezoek zou worden. Bijna volgens een automatisme begon mijn grijze massa een scenario op te zetten.

De woonkamer, voor zover ik het zo mag noemen, was gevuld met vuilniszakken en ergens in een hoek van de ‘goedgevulde’ kamer ontdekte ik een aquarium met daarin zeker één goudkleurachtige vis, die moeite deed om vanuit zijn waterbak de kamer in te kijken. Alleen… naar buitenkijken via matglas (lees vieze beglazing) geeft geen helder zicht. Langzaam nam ik de situatie in mij op. Ik realiseerde mij, dat het bij die aardige mevrouw, los van het weggelopen geheugen, een ander niet in orde was.

Ik probeerde mijn komst in alle rust te verklaren en wonder boven wonder, kreeg ik de bevestiging, dat de vordering waarvoor ik had aangebeld, bij de vrouw des huizes bekend was. Zij stelde voor, dat zij komende week een bedrag betaalbaar zal stellen. Gezien de woonomgeving, had ik daar weinig of geen vertrouwen in en deelde ik haar mee, dat ik komende week het geldbedrag zou komen afhalen.

“Het is”, begon de gastvrouw, “allemaal de schuld van Jan. Jan is mijn vriend, die ligt hiernaast te slapen en hij vreet bij mij de koelkast leeg en ik kan het daardoor allemaal niet betalen”. Na nog enige tekst en uitleg te hebben mogen incasseren, probeerde ik het goed gevulde interieur te verlaten. Kijk en dan kan het zo maar voorkomen, dat je te maken kunt krijgen met een vorm van verlatingsangst. Telkens kwam er weer een ander verhaal en steeds weer vertelde de vriendelijke mevrouw mij een verhaal opdat ik kon blijven.

Terwijl ik al in de deuropening stond, kreeg het gesprek een wending. “Wacht” zei de mevrouw plotseling, “ik zal je nu direct € 50,00 meegeven”. Even later overhandigde zij mij het toegezegde bedrag. Ik schreef haar een kwitantie uit als betalingsbewijs en probeerde te vertrekken. Plotseling greep zij mijn arm vast en zei bijna lachend: “weet je hoe ik aan het geld ben gekomen?’ Voordat ik antwoord kon geven, kwam de verklaring. “Jan ligt te slapen en hij is taxichauffeur, kijk daar staat zijn wagen. Hij vreet bij mij de koelkast toch altijd leeg en nu heb ik € 50,00 uit zijn geldbuidel gehaald. Ik vind gewoon, dat ik daar recht op heb”. In volle verbazing nam ik van haar afscheid en terug in mijn auto heb ik lange tijd zitten nadenken.

Even later heb ik mijn collega vanuit mijn auto gebeld en hem de situatie uitgelegd. Ergens, maar dan zonder enige voorkennis, voelde ik mij medeplichtig aan de ‘diefstal’ van het geldbedrag. Toch durfde ik het als een excuus te zien, omdat voordat mij het geld was overhandigd, ik er geen weet van had, waarvan het geldbedrag afkomstig was.

Op weg naar kantoor had ik het moeilijk met deze situatie. Onder het genot van een kop koffie op kantoor, besloot ik de wijkagent, die ik meestal ‘ wijkzuster’ noem, van de betreffende wijk te bellen en hem de situatie uit te leggen. Gelukkig vond ik bij de politieman een gewillig oor. Nog geen uur nadat ik had gebeld, zat ik op het wijkbureau achter de koffie en was ik in gesprek met de ‘wijkzuster’. Het zat mij  niet lekker. Ik vertelde hem, ‘kijk als bij die mevrouw nu iets gebeurt, dan wil ik niet nadien kunnen zeggen, “had ik maar melding gemaakt van de situatie”. De politieman keek mij lachend aan en reageerde met: “Ja Klaas, en toen dacht jij ik leg op het bordje van de politie “. Lachend bevestigde ik zijn veronderstelling en samen hebben wij een plan van aanpak opgesteld onder welke mantel ‘iemand’ uit de zorgwereld, maatschappelijke dienst enz. op het betreffende adres zou aanbellen om even achter de deur te kijken. De situatie met betrekking tot de betaling van € 50,00 heb ik eveneens kenbaar gemaakt.

Enkele weken nadat ik het wijkbureau had gebeld en bezocht, nam de ‘wijkzuster’ telefonisch contact met mij op. Hij deelde mee, dat iemand uit de wijkzorg bij de mevrouw op bezoek was geweest en dat actie was ondernomen. De medewerkster was geschrokken van de situatie en was blij, dat wij, als incassobureau, aan de bel hadden getrokken en hadden gedurfd actie te ondernemen.

Het incasseren van gelden kent een keerzijde. Ik heb mijn werkzaamheden als incasso-inspecteur niet uitsluitend gericht op het doen van invorderen van gelden, maar probeerde ook verder te kijken naar de omstandigheden. Soms kom je situaties tegen, die eh…blogwaardig zijn, ach… je moet het zien.